การนับศักราช พุทธศักราช มหาศักราช จุลศักราช รัตนโกสินทร์ศก การนับเวลาแบบสากล คริสต์ศักราช ทศวรรษ ศตวรรษ สหัสวรรษ ฮิจเราะห์ศักราช

การนับศักราช พุทธศักราช มหาศักราช จุลศักราช รัตนโกสินทร์ศก การนับเวลาแบบสากล คริสต์ศักราช ทศวรรษ ศตวรรษ สหัสวรรษ ฮิจเราะห์ศักราช

ครูตอเต่าขอสวัสดีสมาชิกทุกท่าน วันนี้มีบทความเกี่ยวกับ การนับศักราช และการนับเวลาช่วงเวลาต่างๆมาเป็นความรู้กัน ขอบคุณภาพประกอบจาก SC studies ไว้ ณ ที่นี้ด้วยนะครับ ใช้เพื่อการศึกษา

ประวัติศาสตร์คือ การศึกษาเรื่องราวต่าง ๆ ในอดีตโดยมีความสัมพันธ์ก่อให้เกิด ความง่ายต่อการทำความเข้าใจในเหตุการณ์ต่าง ๆ โดยมีระยะเวลาเป็นตัวกำหนดใน การศึกษาเรื่องราวการนับเวลาและการเปรียบเทียบศักราชในการศึกษาเรื่องราวทาง ประวัติศาสตร์ มักนิยมใช้การระบุช่วงเวลาเพื่อให้ทราบถึงเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น โดยจะแบ่งเป็น 2 ลักษณะ คือ การนับเวลาแบบไทย และการนับเวลาแบบสากลการนับ เวลาแบบไทยในประวัติศาสตร์ไทย จะมีการบันทึกเรื่องราวต่างๆ โดยมีการอ้างอิงถึงการ นับช่วงเวลาแตกต่างกันไป ตามแต่ละท้องถิ่นมีดังนี้

1.พุทธศักราช(พ.ศ.) เป็นการนับเวลาทางศักราชในกลุ่มผู้นับถือพระพุทธศาสนา โดยเริ่มนับตั้งแต่ พระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธ์ปรินิพพานไปแล้ว 1 ปีให้นับเป็นพุทธศักราชที่1 ทั้งนี้ประเทศ ไทยจะนิยมใช้การนับเวลาแบบนี้ โดยเริ่มใช้ตั้งแต่ครั้งสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช จนมาเป็นที่แพร่หลายและระบุใช้กันอย่างเป็นทางการในสมัยพระบาท สมเด็จพระมงกฎ เกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6) ในปีพุทธศักราช 2455

2. มหาศักราช(ม.ศ.) การนับศักราชนี้จะพบในหลักฐานทางประวัติศาสตร์ในสมัยสุโขทัย และอยุธยา ตอนต้นโดยคิดขึ้นจากกษัตริย์ของอินเดีย (พระเจ้ากนิษกะ) ซึ่งพ่อค้าอินเดียและพวก พราหมณ์นำเข้ามาเผยแพร่ในเวลาติดต่อการค้ากับไทยใน สมัยโบราณ จะมีปรากฎใน ศิลาจาลึกเพื่อบันทึกเรื่องราวเหตุกาณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้น ซึ่งถือว่าปีมหาศักราชที่1 จะตรง กับปีพุทธศักราช 621

3.จุลศักราช ( จ.ศ.) จัดตั้งขึ้นโดยสังฆราชมนุโสรหัน แห่งอาณาจักรพุกาม เมื่อปีพุทธศักราช 1181 โดยไทยรับเอาวิธีการนับเวลานี้มาใช้ในสมัยอยุธยา เพื่อการคำนวณทาง โหราศาสตร์ ใช้บอกเวลาในจารึก ตำนาน พระราชพงศาวดาร จดหมายเหตุ ต่าง ๆ จนมาถึงสมัย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่5 ) จึงเลิกใช้

4.รัตนโกสินทร์ศก (ร.ศ) การนับเวลาแบบนี้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่5) ทรงตั้งขึ้นในปีพุทธศักราช2432 โดยให้กำหนดให้นับปีที่พระบาทสมเด็จ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช สถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ เมื่อปี พุทธศักราช 2325 เป็นรัตนโกสินทร์ศกที่1 และให้เริ่มใช้ศักราชนี้ในทางราชการตั้งแต่ วันที่1 เมษายน ร.ศ.108 (พ.ศ.2432) เป็นต้นมา

การนับเวลาแบบสากล

1.คริสต์ศักราช (ค.ศ. ) เป็นการนับเวลาทางศักราชของผู้นับถือศาสนาคริสต์ ซึ่งเป็นการนับเวลาที่นิยมใช้ ทั่วโลก โดยคริสต์ศักราชที่1 เริ่มนับตั้งแต่ปีที่พระเยซูคริสต์ประสูติ(ตรงกับ พ.ศ.543) และถือระยะเวลาที่อยู่ก่อนคริสต์ศักราชลงไป จะเรียกว่าสมัยก่อนคริสต์ศักราชหรือก่อน คริสต์กาล 2. ฮิจเราะห์ศักราช (ฮ.ศ.) เป็นการนับเวลาทางศักราชของผู้นับถือศาสนา อิสลามโดยอาศัยปีที่ท่านนบีมูฮัมหมัดได้อพยพจากเมืองเมกกะไปยังเมืองมาดินา เป็นปี เริ่มต้นของศักราชอิสลามซึ่งตรงกับวันที่ 6 กรกฏาคม ค.ศ. 622อย่าง ไรก็ตาม การนับศักราชแบบต่าง ๆ ในบางครั้งบางเหตุการณ์ก็ไม่ได้ระบุความชัดเจนไว้

การนับเวลาอย่างกว้างๆ ซึ่งนิยมเรียกกันใน 3 รูปแบบ ดังนี้

1.ทศวรรษ (decade) คือ รอบ 10 ปี นับจากศักราชที่ลงท้ายด้วย 1 ไปจนถึง ศักราชที่ลงท้ายด้วย 0 เช่น ทศวรรษที่ 1990 ตามคริสต์ศักราช หมายถึง ค.ศ.1991- 2000

2.ศตวรรษ (century) คือ รอบ 100 ปี นับจากศักราชที่ลงท้าย 1 ไปจน ครบ 100ปีในศักราชที่ลงท้สยด้วย00 เช่น พุทธศตวรรษที่26 คือ พ.ศ.2501-2600

3.สหัสวรรษ (millenium) คือ รอบ 1000 ปีศักราชที่ครบแต่ละสหัสวรรษ จะลงท้ายด้วย000 เช่น สหัสวรรษที่ 2 นับตามพุทธศักราช คือ พ.ศ. 1001-2000

ฮิจเราะห์ศักราช (ฮ.ศ.) เป็นศักราชทางศาสนาอิสลาม เริ่มนับเมื่อท่านนบีมุฮัมหมัด กระทำฮิจเราะห์ (Higra แปลว่า การอพยพโยกย้าย) คือ อพยพจากเมืองเมกกะ ไปอยู่ที่เมืองเมดินะ เป็นปีเริ่มต้นของศักราชอิสลาม